مباني نظري و پيشينه پژوهش استرس و اضطراب
اضطراب و استرس
2 - 1 مقدمه
امروزه اضطراب و دلواپسی برای میلیون ها انسان به صورت مشکلی غیر قابل حل و خسته کننده در آمده است ، ولی باید در نظر داشت که نگرانی ها همه مخرب نیستند و به کمک یک برنامه ریزی دقیق می توان آن ها را از بین برد . نگرانی مفرط یا به عبارت دیگر – دلشوره – یک بیماری روحی است که باعث می شود سلامتی جسمی به خطر بیفتد . نگرانی ها اغلب نتیجه تعبیر نادرست افراد از حقیقت است . ما می توانیم روح حقیقت گرایی و واقع بینی را به طرق مختلف در خودمان تقویت کنیم . روان شناسان چنین معتقدند که : « هیچ وقت در خلوت خویش نباید به اضطراب و نگرانی فکر کرد ».
اضطراب عبارت است از يک عامل ناشناخته و نا معلوم که موجب پريشاني فکر و گاه باعث بروز علائم احساس خطر از جمله تپش قلب و رنگ پريدگي مي شود . در فرآيند اضطراب بر خلاف ترس طبيعي ، يک عامل حقيقي ترس آور يا خطرناک يا آسيب رسان وجود ندارد بلکه فقط به طور خودکار و ناخود آگاه ذهن آدمي دچار احساس خطر مي شود و هرگاه ذهن در اثر تنش هاي رواني و استرس هاي عصبي و حوادث ناخوشايند و ناگواري که در زندگي مکرراً برايمان رخ مي دهد از روال عادي خارج شود و حساسيت بيش از حد به رخداد هاي آتي و احتمالي پيدا کند دچار اضطراب مي شويم . علل پيدايش اضطراب عوامل وراثتي ، تجربه هاي تلخ سال هاي گذشته و محيط ناآرام و عصبي است . اثرات مخرب آن بر تفکر باعث اختلال در تمرکز حواس مي شود ، قدرت تصميم گيري و اراده را از انسان سلب مي کند ، او را بدبين مي سازد و باعث مي شود که انسان ديگر فرد مثمرثمر و سودمندي نباشد ( کاپلان ، 2007 ، ص 988 ).
اختلال افسردگی اساسی یکی از شایع‌ترین تشخیص‌های روان پزشکی است که مشخصه آن خلق افسرده و با احساس غمگینی ، اعتماد به نفس پایین و بی‌علاقگی به هر نوع فعالیت و لذت روزمره مشخص میشود ؛ چیزی که از آن به عنوان « سرماخوردگی روانی » یاد میشود . افسردگی مجموعه‌ای از حالات مختلف روحی و روانی است که از احساس خفیف ملال تا سکوت و دوری از فعالیت روزمره بروز می‌کند .
افسردگي و اضطراب از شايع ترين بيماري هاي روان پزشكي به شمار مي رود . به طور آماري از هر پنج زن ، سه زن و از هر پنج مرد دو مرد در طول عمر دچار عارضه ي افسردگي و اضطراب مي شوند . اين بيماري ها جزو بيماري هاي مزمن و گاه ناتوان كننده هستند كه در صورت عدم درمان باعث اختلال در عملكرد اجتماعي ، فردي ، شغلي و زناشويي بيمار مي شوند . از جمله علايم شايع در بيماري افسردگي ، كاهش سطح انرژي ، احساس بي حسي و ضعف ، احساس يأس و نااميدي ، عدم احساس لذت ، انزوا طلبي ، اختلال درتمركز و حافظه ، اختلال در اشتها ، وزن و خواب ، اختلال در عملكرد جنسي ، دل مشغولي با احساس گناه ، خود سرزنش گري و گاه خود كشي است ( طاهری ، 1388 ، ص24 ).
در مورد عارضه ي اضطراب ، بيمار در
